Kamienne kule

Kamienne kule odkryto w latach 30-tych XX wieku. Firma uprawy owoców rozbudowywała plantację bananów, gdzie robotnicy przy wyrębie lasu napotykali tajemnicze kule różnej wielkość. Do dzisiaj odkryto ich w różnych miejscach co najmniej 300. Znajdują się one w muzeach, miejscach publicznych jak i na trawnikach w prywatnych ogrodach. Część z nich została nawet przewieziona do innych krajów. Kule różnią się wielkością, od kilku centymetrów do ponad 2,66 metra średnicy. Ważą one do 15 ton.

Nasza pierwsza kamienna kula::Wioska Boruca, Kostaryka::
Nasza pierwsza kamienna kula
Kamienna kula w publicznym parku #1::Palmar Sur, Kostaryka::
Kamienna kula w publicznym parku #1
Kamienna kula w publicznym parku #2::Palmar Sur, Kostaryka::
Kamienna kula w publicznym parku #2

Nie istnieje jednoznaczna hipoteza co przeznaczenia kamiennych kul. Mogły one reprezentować świat nadprzyrodzony, być symbolem statusu lub manifestacją władzy. Względna łatwość przenoszenia kul z miejsca na miejsce sugeruje, że w przeszłości mogły być one również czymś w rodzaj pieniądza. Kule mogły również być używane podczas ceremonii i rytuałów.

Kamienna kula w publicznym parku #3::Palmar Sur, Kostaryka::
Kamienna kula w publicznym parku #3
Kamienna kula w publicznym parku #4::Palmar Sur, Kostaryka::
Kamienna kula w publicznym parku #4
Kamienna kula w publicznym parku #5::Palmar Sur, Kostaryka::
Kamienna kula w publicznym parku #5

Delta rzeki Diquís w południowej części Kostaryki to region, w którym znajduje się większość kamiennych kul. Prekolumbijska rdzenna kultura, która je stworzyła, określana jest przez archeologów jako Diquis. Kultura ta rozkwitała od 700 roku n.e. aż do przybycia Europejczyków w latach 30-tych XVI wieku. Po hiszpańskim podboju Kostaryki rodzima ludność zaprzestała tworzenia kul.

Stanowisko archeologiczne Batambal jest miejscem, gdzie ludzie aktywni byli od roku 600 n.e. do 1500. Początkowo była to zwykła wioska, w której używano kamiennych narzędzi, ale od 800 miejsce to było wykorzystywane do czynności obrzędowych. Wtedy to wybudowano platformy skalne, rzeźbiono kamienne kule i inne rzeźby. Dowody archeologiczne w Batambal sugerują, że większość kamiennych rzeźb, w tym znalezionych tu kul, została symbolicznie zniszczona w ramach ceremonii i rytuałów.

Kamienna platforma #1::Batambal, Kostaryka::
Kamienna platforma #1
Dwie kamienne kule::Batambal, Kostaryka::
Dwie kamienne kule
Kamienna platforma #2::Batambal, Kostaryka::
Kamienna platforma #2

Kamienne kule powstawały prawdopodobnie poprzez wykuwanie ich z naturalnych głazów innymi kamieniami. Do finalnego polerowania używano piasku. Po obróbce musiały być one transportowane z kamieniołomu na duże odległości. Możemy sobie wyobrazić, że cały ten proces zajmował wiele lat, a nawet dziesięcioleci.

Pęknięta kula::Batambal, Kostaryka::
Pęknięta kula
Rzeźba jako symbol prestiżu::Finca 6, Kostaryka::
Rzeźba jako symbol prestiżu
Duży zbiór kamiennych kul::Finca 6, Kostaryka::
Duży zbiór kamiennych kul

Stanowisko Finca 6 posiada dowody archeologiczne sięgające 300 roku ne. Dokładnie tak jak w innych rejonach Kostaryki aktywność lokalnej ludności zakończyła się wraz z hiszpańskim podbojem. Dzisiejsza stanowisko archeologiczne zawiera duży zbiór kamiennych kul. Większość z nich została skonfiskowana po wcześniejszych grabieżach. Pierwotne położenie i układy kul pozostają w większości nieznane.


© 2021 Maciej Swuliński