Takalik Abaj

Około 100 km / 62 mil od stanowiska archeologicznego Monte Alto w Gwatemali leży Tak'alik Ab'aj. To drugie miejsce miało wiele badań, archeolodzy zgadzają się, że miało ono ciągłą historię osadnictwa od 800 r.p.n.e, aż do roku 1200 n.e. Zmieniające się style architektury i ikonografia w Takaliku Abaj sugerują, że było to miejsce zamieszkałe przez różne grupy etniczne. W środkowym okresie preklasycznym (800–300 p.n.e.) ludność mogła być związana z kulturą Olmeków z regionu nizinnego zatoki meksykańskiej. W późnym okresie preklasycznym (300 p.n.e. – 250 n.e.) style Majów zaczynają dominować wraz z zanikającymi elementami Olmeków. Była to prawdopodobnie zmiana, której towarzyszył napływ etnicznej ludności Majów.

Pół człowiek, pół zwierze::Tak'alik Ab'aj, Gwatemala::
Pół człowiek, pół zwierze
Rzeźba brzuchacza::Tak'alik Ab'aj, Gwatemala::
Rzeźba brzuchacza
Rzeźba ropuchy::Tak'alik Ab'aj, Gwatemala::
Rzeźba ropuchy

Takalik Abaj jest wyjątkowy, ponieważ znajdujące się tu hieroglify Majów należą do najwcześniejszych z całego regionu Majów. Charakterystyczny dla nizin Pacyfiku styl rzeźbienia brzuchaczy, podobnych do tych z Monte Alto, zaczął się tu pojawiać około 300 r.n.e. Brzuchacze nie są znane w sztuce Majów, poza tym regionem.

Ołtarz z ropuchą::Tak'alik Ab'aj, Gwatemala::
Ołtarz z ropuchą
Głowa w stylu Olmeków::Tak'alik Ab'aj, Gwatemala::
Głowa w stylu Olmeków
Struktura 12::Tak'alik Ab'aj, Gwatemala::
Struktura 12

Jest to miejsce, gdzie znaleziono najwięcej rzeźbionych monumentów na całym obszarze nizin Pacyfiku i jedno z największych skupisk rzeźb w stylu Olmeków poza Zatoką Meksykańską. Ciekawe jest, że niektóre z wielkich głów zostały przerobione dla uzyskania innego wyrazu artystycznego. Istnieją również znaleziska wskazujące na kontakt z Teotihuacan, odległej o 1000 km metropolii, która w pewnym momencie podbiła Takalik Abaj.

Ołtarz we wczesnym stylu Majów::Tak'alik Ab'aj, Gwatemala::
Ołtarz we wczesnym stylu Majów
Wczesne glify Majów::Tak'alik Ab'aj, Gwatemala::
Wczesne glify Majów

W Tak'alik Ab'aj archeolodzy odkryli nie tylko platformy i rzeźby. To miasto miało kamienne kanały używane jako system odwadniający dla głównych konstrukcji. Odkryto tu wiele grobowców, z których jeden jest najstarszym królewskim miejscem pochówku całego świata Majów. Istnieją również dowody na pomniki ustawione w rzędach, które służyły jako obserwatorium astronomiczne. Dwa tysiące lat temu mieszkańcy tego miasta obserwowali sklepienie niebieskie, aby stworzyć swoją koncepcję relacji między ludźmi, ziemią i wszechświatem.

Przerobiona głowa Olmeków::Tak'alik Ab'aj, Gwatemala::
Przerobiona głowa Olmeków
Struktura 5::Tak'alik Ab'aj, Gwatemala::
Struktura 5

Miasto rozkwitało w okresie przedklasycznym i klasycznym, od IX wieku p.n.e. do co najmniej X wieku naszej ery i było ważnym ośrodkiem handlowym. Po roku 1200 mieszkańcy powoli opuścili miasto, które zajmowali przez prawie dwa tysiące lat.


© 2021 Maciej Swuliński